Çoruh Nehri Yukarı Havzasında Arı Kovanlarının Konumları ve Flora Zenginliğinin Arıcılık Uyumunun İncelenmesi
CBS ve Uzaktan Algılama ile Bal Verimi ve Bitki Örtüsü Sağlığı İlişkisi
Projeyi KeşfedinProjeyi Animasyonla Keşfedin
Proje Hakkında
Arıcılık, ekolojik denge ve kırsal ekonomi için kritik öneme sahiptir. Bu proje, Çoruh Nehri Yukarı Havzası'nda, arı kovanlarının coğrafi konumlarını ve çevresel faktörlerin bal verimliliği üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Arazi uygunluğunu modellemek yerine, sahadan toplanan gerçek bal verim verilerini kullanarak bitki örtüsü sağlığı (NDVI) ve flora kompozisyonu ile bal verimi arasındaki ilişkiyi analiz etmektedir.
Çalışma, modern teknolojilerle (CBS ve Uzaktan Algılama) literatüre özgün bir katkı sağlamaktadır. Arıcılık sektörünün sürdürülebilirliği için önemli bilgiler sunarak, bölgedeki bal üreticilerine ve ilgili paydaşlara yol göstermeyi amaçlamaktadır.
İnteraktif Arılık Haritası
Araştırma sahası sınırları içinde kalan 52 arıcının konumlarını, kovan sayılarını ve ortalama bal üretimlerini görmek için haritadaki noktalara tıklayın.
Arıcı Noktası
Merkezler
Bilgi Kartları
Proje hakkında merak edilen temel sorular ve cevapları burada. Daha fazlasını öğrenmek için kartlara tıklayın.
Projenin temel amacı nedir?
(Cevap için tıklayın)Projenin Temel Amacı
Çoruh Havzası'ndaki arı kovanlarının coğrafi konumlarını CBS ile belirleyerek, flora zenginliği ve bal verimliliği arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak analiz etmektir.
NDVI analizi nedir ve neden kullanıldı?
(Cevap için tıklayın)NDVI Analizinin Rolü
NDVI, uydu görüntüleriyle bitki örtüsü sağlığını ve yoğunluğunu ölçer. Projede, arıların besleneceği nektar kaynaklarının mevsimsel değişimini izlemek için kullanıldı.
Araştırmada hangi temel veriler toplandı?
(Cevap için tıklayın)Toplanan Temel Veriler
52 arıcıdan bal verimi (kg/kovan), arılıkların GPS koordinatları ve arazi gözlemleriyle baskın flora türleri (çiçek zenginliği) verileri toplandı.
"Hot Spot" analizi neyi gösterdi?
(Cevap için tıklayın)Hot Spot (Sıcak Nokta) Analizi
Bu analiz, yüksek/düşük bal verimi, flora zenginliği ve NDVI değerlerinin mekânsal kümelenmelerini göstererek verimli/verimsiz bölgeleri belirledi.
Verimliliğin düşük olmasının olası nedenleri nelerdir?
(Cevap için tıklayın)Düşük Verimliliğin Nedenleri
Artan kuraklık, iklim değişikliğinin nektar akışını bozması ve geleneksel arıcılık yöntemleri, verimliliği düşüren temel faktörler olarak öne çıkmaktadır.
Arıların uçuş mesafesi nasıl dikkate alındı?
(Cevap için tıklayın)Uçuş Mesafesi ve Tampon Bölgeler
Her arılığın etrafına, arıların ortalama uçuş mesafelerini (500m, 1000m, 1500m) temsil eden üç ayrı "tampon bölge" oluşturuldu ve analizler bu alanlara göre yapıldı.
Araştırma Bulguları
Araştırma, Çoruh Havzası'ndaki bal akım sezonu boyunca bitki örtüsü değişimlerini ve potansiyel nektar kaynaklarının dinamiklerini inceledi. Elde edilen bulgular, bal verimliliği ile flora çeşitliliği ve bitki örtüsü sağlığı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır.
Ortalama Bal Üretimi ve Flora Zenginliği İlişkisi
Haziran - Erken Dönem Flora
Bahar yağışlarıyla erken dönem nektar kaynaklarının çiçeklendiği, NDVI değerlerinin en yüksek olduğu dönemdir. Arıların bahar beslenmesi için önemlidir.
Temmuz - Kuraklık Etkisi
Kuraklığın etkisiyle NDVI değerlerinde kısmi düşüş yaşanır. Nektar kaynaklarında azalmaya işaret eder.
Ağustos - Ana Bal Akım
"Geven" bitkisinin yoğun olduğu alanlarda NDVI yüksek kalır. 10-20 Ağustos, ana bal akım ve hasat dönemidir.
Ortalama NDVI Değerlerinin Mevsimsel Değişimi
Grafik, araştırma alanındaki ortalama bitki örtüsü sağlığının (NDVI) Haziran başından Ağustos sonuna kadar nasıl değiştiğini göstermektedir.
Araştırma Yöntemi
CBS ile Konum Belirleme
52 arılığın koordinatları kaydedildi. Her arılık etrafına 500m, 1000m ve 1500m yarıçaplı tampon bölgeler oluşturuldu.
Uzaktan Algılama ile NDVI
Sentinel-2 uydu görüntüleri kullanılarak Haziran-Ağustos ayları için 9 farklı tarihte NDVI analizi yapıldı.
Hot Spot Analizi
Getis-Ord Gi* istatistiği ile yüksek/düşük NDVI, bal verimi ve flora zenginliği kümelerinin mekânsal dağılımı incelendi.
Flora Zenginliği
Arazi çalışmalarıyla 1500 metre yarıçapındaki alanlarda baskın bitki türleri ve çiçeklenme durumu gözlemlendi.
Verimlilik Analizi
Arıcılardan alınan bal üretim verileriyle kovan başına ortalama bal verimliliği (kg/kovan) hesaplandı.
Arazi ve Görüşmeler
En az 20 kovana sahip 83 arıcı ile görüşüldü; 52 sağlıklı veri seti analizlerde kullanıldı.
Harita ve Görsel Galerisi
Proje kapsamında üretilen haritalar ve sahada çekilen fotoğraflar, arıcılık faaliyetlerinin mekânsal dağılımını, çevresel faktörlerle olan ilişkisini ve verimlilik desenlerini görselleştirmektedir. (Görselleri büyütmek için üzerlerine tıklayınız)
Sonuç ve Değerlendirme
Araştırma, Çoruh Havzası'nda bal verimliliğinin genel olarak düşük, ancak mekânsal olarak farklılıklar gösterdiğini ortaya koydu. Özellikle Aydıntepe çevresindeki düşük verime rağmen arıcı yoğunluğu, geleneksel tercihlerden kaynaklanmaktadır.
Düşük verimlilik, geleneksel arıcılık yöntemleri, artan kuraklık ve iklim değişikliğinin nektar akışına olumsuz etkileriyle ilişkilendirildi. NDVI ve flora analizleri, sağlıklı bitki örtüsü olan alanlarda daha yüksek bal verimi olduğunu gösterdi. Verimliliği artırmak için bilimsel strateşilere, arıcı eğitimine ve iklim değişikliğine adaptasyon çabalarına ihtiyaç vardır.
Proje Ekibi
Proje Künyesi
Proje No: 2209/A
Proje Süresi: 23.03.2024 - 16.09.2025
Destek Programı: TÜBİTAK Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı